Projekt główny
Innowacyjne materiały hybrydowe
użyteczne w wytwarzaniu opatrunków
do leczenia stopy cukrzycowej
Kierownik projektu
Prof. dr hab. inż.
Beata Kolesińska
Profesor Beata Kolesińska jest kierownikiem grupy badawczej Chemii i Inżynierii Peptydów i Białek w Instytucie Chemii Organicznej Politechniki Łódzkiej. Jej kariera naukowa związana jest z Politechniką Łódzką od
2003 roku.
Jest autorem ponad 100 publikacji oraz współautorem patentów i zgłoszeń patentowych z dziedziny chemii organicznej, chemii związków naturalnych, w tym peptydów i białek oraz ich koniugatów z matrycami stałymi. Prowadzi również badania nad poszukiwaniem peptydów i peptydomimetyków użytecznych w zapobieganiu procesowi agregacji białek/polipeptydów, które są przyczyną licznych amyloidoz. Współpracuje z jednostkami badawczymi z dziedziny medycyny, biologii, inżynierii materiałowej i biomateriałowej oraz z partnerami przemysłowymi sektora środków leczniczych, wyrobów medycznych oraz przetwórstwa żywności. Była wielokrotnie nagradzana za osiągniecia naukowe zarówno na forum krajowym jak i międzynarodowym.
Zespół
Naukowcy pracujący przy projekcie
dr hab. inż.
Justyna Frączyk
dr inż.
Anna Gajda
dr inż.
Łukasz Janczewski
dr inż.
Krzysztof Kaczmarek
dr inż.
Joanna Waśko
Zespół
Członkowie zespołu
mgr inż.
Angelika Becht
Doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Aleksandra Czerchawy
Doktorantka Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Dariusz Zieliński
Doktorant na Wydziale Chemicznym Politechniki
Łódzkiej
mgr inż.
Sylwia Magdziarz
Doktorantka Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Piotr Rosiak
Doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Katarzyna Czerczak-Kwiatkowska
Doktorantka na Wydziale Chemicznym Politechniki
Łódzkiej w ramach programu InterChemMed
mgr inż.
Łukasz Banach
Doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Piotr Jędrzejczak
Doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej
mgr inż.
Paulina Paul
Doktorantka na Wydziale Chemicznym PŁw ramach programu „Doktorat wdrożeniowy”
Sima Alvani-Alamdari
Doktorantka w Instytucie Chemii Organicznej Politechniki Łódzkiej
mgr inż. Angelika Becht
Absolwent studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorantka Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej.
Zainteresowania naukowe: poszukiwanie aktywnych biologicznie fragmentów białek zaangażowanych w proces regeneracji uszkodzonych tkanek Badania zmierzają do znalezienia zbioru peptydów, które będą stymulowały proces regeneracji na wszystkich poziomach. Ukończone szkolenie w zakresie Wewnętrzny Audytor Systemu Zarządzania Jakością z ISO 9001: 2015.
Dorobek naukowy:
A. Becht, P. Rosiak, J. Waśko, Z.J. Kamiński, J. Frączyk, B. Kolesińska, Biologicznie aktywne fragmenty kolagenów użyteczne w medycynie regeneracyjnej, Na pograniczu chemii i biologii, Tom XXXIX, ISBN: 978-83-232-3593-4, rozdział 2, strony 23-38, 2019,
J. Wasko, J. Fraczyk, A. Becht, Z.J. Kaminski, S.F. Grgag A. Tarbuk, M. Kaminska, M. Dudek, E. Gliscinska, Z. Draczynski, B. Kolesinska, Conjugates of Chitosan and Calcium Alginate with Oligoproline and Oligohydroxyproline Derivatives for Potential Use in Regenerative Medicine, Materials, 2020, 13, 3079.
oraz
Współautor 12 komunikatów prezentowanych na konferencjach krajowych oraz międzynarodowych.
mgr inż. Aleksandra Czerchawy
Absolwentka studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorantka Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej, Główny kierunek prowadzonych badań dotyczy poszukiwań fragmentów białek receptorowych wiążących lotne związki organiczne stanowiących charakterystyczne biomarkery zakażenia wirusem SARS-CoV-2 obecne w wydychanym powietrzu.
Dodatkowy obszar zainteresowań naukowych dotyczy syntezy aktywnych biologicznie fragmentów peptydowych białek adaptorowych ( np. filaminy B) biorących udział w przekazywaniu sygnału z macierzy pozakomórkowej do wnętrza komórek.
Dorobek naukowy:
Czerchawy A., Kozłowski F., Czerczak K., Frączyk J., Kamiński Z. J., Kolesińska B. „Poszukiwanie fragmentów białek użytecznych w medycynie regeneracyjnej” Na pograniczu chemii i biologii, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2019, tom XXXIX, s. 39-53. ISBN 978-83-232-3593-4.
oraz
Współautorka 3 komunikatów prezentowanych na konferencjach o zasięgi krajowym
mgr inż. Dariusz Zieliński
Doktorant na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej.
Zainteresowania naukowe dotyczą badań nad izolacją związków aktywnych biologicznie z biomasy alg oraz ich transformacją w cenne związki chemiczne. Do grupy interesujących związków z biomasy alg należą: związki barwne – naturalne barwniki dla przemysłu spożywczego, kosmetycznego; pochodne peptydowe/białkowe o aktywności przeciwutleniającej oraz przeciwdrobnoustrojowej; związki hydrofobowe oraz furfural jako surowiec do otrzymywania nowych związków/materiałów o różnorodnym zastosowaniu.
mgr inż. Joanna Waśko
Doktorantka na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej.
Zainteresowania naukowe dotyczą badań nad oddziaływaniem zewnętrznych ligandów z albuminą osocza krwi ludzkiej. Testowanymi ligandami są agregujące fragmenty insuliny i amyliny oraz ich analogii o właściwościach inhibitorowych procesu hamowania agregacji hormonów. Badania zmierzają do opracowania układu dostarczania leków opartego na HSA użytecznego w leczeniu amyloidoz. Główne techniki badawcze obejmują: badania mikroskopowe, CD, spektroskopowe, fluorescencyjne oraz techniki spektrometrii mas.
Dorobek naukowy:
9 publikacji z listy JCR w takich czasopismach jak: Biomolecules, Molecules, Materials, Chemistry and Biodiversity, 2 rozdziały w książkach, 15 komunikatów konferencyjnych.
mgr inż. Katarzyna Czerczak-Kwiatkowska
Absolwentka studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorantka na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej w ramach programu InterChemMed.
Zainteresowania naukowe dotyczą poszukiwania aktywnych biologicznie fragmentów czynników wzrostu, których aktywność biologiczna jest porównywalna z natywnymi molekułami. Zastosowanie fragmentów białek w miejsce białek pozwala na ich modyfikowanie i różnorodne zastosowanie w medycynie. Najczęściej stosowane metody badawcze obejmują syntezę SPOT, chromatografię cieczową sprzężoną ze spektrometrią mas (LC-MS), dichroizm kołowy (CD), spektroskopię UV-VIS oraz termoforezę mikroskalową (MST).
Dorobek naukowy:
K. Czerczak, J. Frączyk, Z. Kamiński, B. Kolesińska, „Poszukiwanie aktywnych biologicznie fragmentów czynnika wzrostu naskórka (EGF)” Na pograniczu chemii i biologii, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018, Tom XXXVIII, ISBN: 978-83-232-3432-6, rozdział 2, strony 29-37.
A. Czerchawy, F. Kozłowski1, K. Czerczak, J. Frączyk, Z. J. Kamiński, B. Kolesińska, „Poszukiwanie fragmentów białek użytecznych w medycynie regeneracyjnej” Na pograniczu chemii i biologii, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019, Tom XXXIX, ISBN: 978-83-232-3593-4, rozdział 3, strony 39-53
Współautorka 6 komunikatów konferencyjnych.
Wykształcenie:
10.2018 – obecnie: Interdyscyplinarne studia doktoranckie łódzkich uczelni publicznych InterChemMed na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej
09.2017 – 09.2018: Studia doktoranckie na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej
02.2016 – 01.2018: studia magisterskie na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej, kierunek Chemia, specjalność: Chemia medyczna. Temat pracy magisterskiej: „Poszukiwanie aktywnych biologicznie fragmentów czynnika wzrostu naskórka (EGF)”
02.2015 – 01.2017: studia magisterskie na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej, kierunek Nanotechnologia. Temat pracy magisterskiej: „Matryce hydrożelowe z metakrylanu dekstranu wytwarzane metodą radiacyjną”
09.2010 – 02.2015: studia inżynierskie na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej, kierunek Nanotechnologia, specjalność: Nanomateriały funkcjonalne. Temat pracy magisterskiej: „Synteza metakrylanu dekstranu i jego radiacyjna modyfikacja”
Zainteresowania naukowe:
Poszukiwanie aktywnych biologicznie fragmentów czynników wzrostu.
Czynnikami wzrostu nazywamy białka pobudzające inne komórki do procesów takich jak podział czy różnicowanie. Związanie takiej cząsteczki z odpowiednim receptorem rozpoczyna kaskadę procesów prowadzących do przekazywania sygnałów przez błonę komórkową. Niektóre białka, na przykład czynnik wzrostu naskórka (EGF) podczas wiązania z odpowiednim receptorem (EGFR) prowadzą do jego dimeryzacji, co powoduje powstanie połączenia pomiędzy dwoma kompleksami EGF-EGFR. Rysunek 1 przedstawia tak utworzony układ. Istotą wiązania liganda z receptorem jest fakt, że jedynie konkretne sekwencje z całego białka są przez niego rozpoznawane i oddziałują w odpowiednim miejscu wiążącym. Dla białka EGF są to 3 fragmenty przedstawione na rysunku 1 w owalnym zaznaczeniu.
Rysunek 1. Przedstawienie wiązania białka EGF do specyficznego receptora EGFR [H. Ogiso et al., Cell 2002]
Reszty aminokwasowe odpowiedzialne za wiązania białko-białko zwykle znajdują się w najbardziej wyeksponowanych miejscach trzeciorzędowej struktury proteiny (Rysunek 2a). Ich łatwa dostępność przez duże cząsteczki spowodowana odpowiednim ukształtowaniem całej struktury w wyniku oddziaływań wewnątrzcząsteczkowych w białku pozwala na selektywne rozpoznawanie tych białek przez specyficzne receptory. Badania prowadzone w Zespole Chemii i Inżynierii Peptydów i Białek mają na celu znalezienie tych aktywnych fragmentów i odtworzenie zewnętrznej sfery białek, m. in. czynników wzrostu (Rysunek 2b).
Rysunek 2. a) Struktura EGF z zaznaczonymi fragmentami wyeksponowanymi na zewnątrz; b) Graficzne przedstawienie zewnętrznej sfery przykładowej makrocząsteczki
Aby odnaleźć sekwencje potencjalnie odpowiedzialne za wiązanie ze specyficznym receptorem przeprowadzana jest synteza dekapeptydowych pochodnych wybranego białka. Lokanty peptydów mogą, ale nie muszą się pokrywać między sobą, jednak kluczowym jest, aby została zachowana ciągłość sekwencji, aby tak utworzona biblioteka związków stanowiła pełną mapę badanego białka. Synteza takiego zbioru jest prowadzona techniką SPPS (synteza peptydów na fazie stałej) z wykorzystaniem triazynowego odczynnika kondensującego (Rysunek 3).
Rysunek 3. Schemat reakcji sprzęgania z wykorzystaniem triazynowego odczynnika kondensującego.
Proces ten jest zautomatyzowany i prowadzony za pomocą syntezatora SPOT. Reagenty w trakcie syntezy są nanoszone bezpośrednio na podłoże, którym w tym przypadku jest zmodyfikowany arkusz celulozy. Po otrzymaniu pełnej biblioteki przeprowadzana jest analiza techniką Dot blot, podczas której matrycę z immobilizowanymi peptydami poddaje się reakcji z przeciwciałami poliklonalnymi specyficznymi przeciwko wybranemu białku. W trakcie ich otrzymywania immunizacja zachodzi w oparciu o pełną (lub nieznacznie skróconą) cząsteczkę białka, dzięki czemu rozpoznają one jedynie fragmenty ze sfery zewnętrznej, czyli najbardziej wyeksponowane na zewnątrz całej struktury. W kolejnym etapie badań wykorzystywane są znakowane enzymem przeciwciała drugorzędowe specyficzne w stosunku do tych pierwszych. Obecność enzymu pozwala na przeprowadzenie reakcji z wytworzeniem barwnego produktu, co pozwala na zaobserwowanie, które dekapeptydowe pochodne wybranego białka utworzyły kompleksy immunologiczne ze specyficznym przeciwciałem (Rysunek 4).
Rysunek 4. Graficzny schemat obrazujący matrycę po reakcji techniką SPOT (góra); Skan matrycy z immobilizowaną biblioteką dekapeptydów stanowiących mapę EGF po reakcji ze specyficznymi przeciwciałami (dół).
Tak wyselekcjonowane fragmenty są następnie ponownie syntezowane w większej skali w celu zbadania ich właściwości strukturalnych, czy mimikują budowę pełnego białka (np. dichroizm kołowy), biozgodności (np. badania cytotoksyczności). Po uzyskaniu zadowalających wyników tak otrzymane peptydowe pochodne wybranych białek będą mogły być wykorzystane m. in. w medycynie regeneracyjnej jako wsparcie dla naprawy uszkodzonych tkanek czy inżynierii materiałowej jako modyfikacje materiałów użytecznych w różnych gałęziach nauki.
Białka, którymi zajmuję się w swoich badaniach to: czynnik wzrostu naskórka (EGF), czynnik wzrostu śródbłonka naczyń krwionośnych (VEGF), transformujący czynnik wzrostu α (TGF-α), czynnik martwicy nowotworu α (TNF-α), płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF), czynnik wzrostu fibroblastów (FGF), fibronektyna, fibrynogen oraz XIII czynnik krzepnięcia.
Wykorzystywane techniki badawcze
W trakcie swoich badań wykorzystuję techniki takie jak chromatografia cieczowa (LC-MS oraz preparatywny HPLC), dichroizm kołowy (CD), automatyczne syntezatory peptydów (wspomagany mikrofalami syntezator LibertyBlue™ oraz syntezator SPOT), spektroskopia UV-Vis, termoforeza mikroskalowa (MST). Nie jest mi obca również analiza w podczerwieni (IR).
Zainteresowania pozanaukowe:
Poza pracą badawczą w obszar moich zainteresowań wchodzi fotografia, a zwłaszcza makrofotografia przyrodnicza (głównie motyli dziennych i nocnych) oraz astrofotografia. W wolnych chwilach lubię odprężyć się także przy zdobieniu przedmiotów techniką decoupage, gotowaniu nowych potraw lub grą na pianinie. Drobnymi krokami poznaję również świat programowania oraz grafiki komputerowej.
mgr inż. Łukasz Banach
Absolwent studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej,.
Główne zainteresowania badacze dotyczą otrzymywania hybrydowych materiałów modulujących regenerację tkanki kostnej i chrzęstnej. Dodatkowe zainteresowania to: syntezą peptydów na fazie stałej, wspomagana mikrofalami syntezą organiczna i chemia fosforoorganiczną.
mgr inż. Piotr Jędrzejczak
Absolwent studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej.
Zainteresowania naukowe obejmują syntezę peptydów oraz ich funkcjonalizacji na drodze reakcji podstawienia nukleofilowego do chlorku cyjanuru, co umożliwia selektywne dobudowywanie różnorodnych związków do rdzenia 1,3,5-triazyny.
Dodatkowe zainteresowania to szeroko pojętą historią.
mgr inż. Paulina Paul
Doktorantka na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej w ramach programu „Doktorat wdrożeniowy”. Realizowane badania są połączone z pracą zawodową w przedsiębiorstwie z branży wyrobów medycznych.
Zainteresowania naukowe dotyczą opracowywania metod otrzymania materiałów polisacharydowych sfunkcjonalizowanych biologicznie aktywnymi peptydami, które znajdą zastosowanie jako materiały do zastosowań medycznych (materiały do zaopatrywania ran silnie krwawiących).
Dorobek naukowy:
Paul P., Kolesinska B., Sujka W. Chitosan and Its Derivatives – Biomaterials with Diverse Biological Activity for Manifold Applications. Mini Rev Med Chem. 2019;19(9):737-750. doi: 10.2174/1389557519666190112142735.
Latańska, I., Rosiak, P., Paul, P., Sujka, W., & Kolesińska, B. Modulating the Physicochemical Properties of Chitin and Chitosan as a Method of Obtaining New Biological Properties of Biodegradable Materials. In Chitin and Chitosan-Physicochemical Properties and Industrial Applications. IntechOpen.
lek. med. Monika Majdańska
Wolontariusz w Zespole Chemii i Inżynierii Peptydów i Białek, Instytutu Chemii Organicznej, Politechniki Łódzkiej
Lekarz, Absolwentka Wydziału Wojskowo- Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Specjalista Radiologii i Diagnostyki Obrazowej. Jej zainteresowania naukowe skupiają się na podstawach fizykochemicznych technik użytecznych w diagnostyce obrazowej oraz nanomateriałach o właściwościach magnetycznych użytecznych do obrazowania z wykorzystaniem klasycznych metod diagnostyki medycznej.
mgr inż. Piotr Rosiak
Absolwent studiów inżynierskich i magisterskich na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej. Obecnie doktorant Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej, gdzie wykonuję badania w ramach Doktoratu Wdrożeniowego, łącząc badania naukowe z pracą zawodową w przedsiębiorstwie z branży wyrobów medycznych, które posiada również status Centrum Badawczo-Rozwojowego.
Zainteresowania naukowe: modyfikacja i funkcjonalizacja biomateriałów naturalnego pochodzenia za pomocą aktywnych biologicznie aminokwasów, peptydów i białek, co ma na celu opracowanie nowych materiałów o właściwościach użytecznych z punktu widzenia medycyny.
Dorobek naukowy:
A. Chaberska, P. Rosiak, Z. J. Kamiński, B. Kolesińska, „Rusztowania (scaffolds) stosowane w medycynie regeneracyjnej” Wiadomości Chemiczne, 2017, 71, 3-4, 263-286.
Chaberska A., Fraczyk J., Wasko J., Rosiak P., Kaminski Z.J., Solecka A., Stodolak-Zych E., Strzempek W., Menaszek E., Dudek M., Niemiec W., Kolesinska B., Study on the Materials Formed by Self-Assembling Hydrophobic, Aromatic Peptides Dedicated to Be Used for Regenerative Medicine Chem. Biodiversity 2019, 16, e1800543
Latańska I., Rosiak P., Paul P., Sujka W., Kolesińska B., Modulating the Physicochemical Properties of Chitin and Chitosan as a Method of Obtaining New Biological Properties of Biodegradable Materials, IntechOpen, 2021
oraz
Współautor 8 komunikatów prezentowanych na konferencjach o zasięgu krajowym i międzynarodowym
mgr inż. Sylwia Magdziarz
Absolwentka studiów inżynierskich i magisterskich na Politechnice Łódzkiej Obecnie doktorantka Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej.
Praca badawcza dotyczy modyfikacji materiałów węglowych oraz naturalnych polimerów celem uzyskania materiałów użytecznych w medycynie regeneracyjnej. W realizowanych badaniach łączy strategie nanotechnologii i metod chemicznych, pracując nad stworzeniem nowoczesnych biomateriałów hybrydowych. Współpracuje z Siecią Badawczą Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa, jako członek projektu opracowującego nowe hybrydowe struktury węglowe do zastosowania jako materiały medyczne.
lek. med. Marcin Kolasa
Wolontariusz w Zespole Chemii i Inżynierii Peptydów i Białek, Instytutu Chemii Organicznej, Politechniki Łódzkiej
Lekarz, absolwent Wojskowej Akademii Medycznej, specjalista chorób wewnętrznych, zakaźnych i patomorfologii. Współpracę z PŁ rozpoczął w ramach projektu Hemostatyczne, resorbowalne opatrunki podwójnego zastosowania” Jego zainteresowani naukowe skupiają się na badaniach nad wykorzystaniem integryn jako receptorów umożliwiających celowana terapię onkologiczną, przeciwdrobnoustrojowa oraz miejsce działania substancji aktywnych zawartych w materiałach opatrunkowych nowej generacji.
Sima Alvani-Alamdari
Doktorantka w Instytucie Chemii Organicznej Politechniki Łódzkiej
Absolwentka studiów magisterskich z zakresu Chemii Analitycznej na Wydziale Chemii Uniwersytetu w Tabriz, Iran.
Po ukończeniu studiów przez około cztery lata pracowała jako pracownik naukowy w Centrum Analiz Farmaceutycznych.
Obecnie jest doktorem studentką Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Politechniki Łódzkiej.
Jej badania dotyczą modyfikacji związków magnetycznych o wymiarach nanometrycznych za pomocą związków przeciwnowotworowych, co pozwala na wykorzystanie otrzymanych materiałów w leczeniu i monitorowaniu chorób nowotworowych. W swoich badaniach łączy strategie nanotechnologii i metod chemicznych, aby projektować i rozwijać nowe metody uzyskiwania i badania właściwości fizykochemicznych i aktywności biologicznej nowych, inteligentnych nanomateriałów hybrydowych (MNP-CPP-TM-lek), będących połączeniem aktywne przeciwnowotworowe związki wielofunkcyjne (koniugaty) z nanocząstkami magnetycznymi (MNP).
Świadczymy usługi analityczne
– zobacz co możemy dla Ciebie zrobić
Certyfikaty, nagrody, wyróżnienia